EnergyVille opent nieuw onderzoeksgebouw en stelt multi-energiesysteem van de toekomst voor

EnergyVille 2 – een uniek lab voor onderzoek naar zonnecellen en opslagsystemen

In de context van de energietransitie en de te behalen klimaatdoelstellingen is het essentieel om de productie van zonne-energie nog efficiënter en goedkoper te maken en te koppelen met opslagtechnieken. In EnergyVille 2 zal daarom onderzoek gedaan worden naar het efficiënter, intelligenter en goedkoper maken van PV-systemen en nieuwe opslagsystemen, die ervoor zullen zorgen dat elektrische wagens of thuisbatterijen nog meer energie sneller en veiliger kunnen opslaan.

EnergyVille 2 is het tweede gebouw dat de onderzoekssamenwerking huisvest. Het gebouw biedt plaats aan state-of-the-art onderzoekslabo’s en kantoorruimte voor ongeveer honderd onderzoekers. De opening luidt bovendien de officiële verhuis in van een deel van het PV- en batterij-onderzoek van imec en UHasselt, voorheen gevestigd in Heverlee en Diepenbeek. Highlights van dit splinternieuwe gebouw zijn de BIPV-opstelling (zonnepanelen geïntegreerd in de gevel), imec’s pre-pilootlijn voor dunnefilm zonnecelproductie en een dry room in het labo waar de luchtvochtigheid op 0,6% wordt gehouden om op een veilige manier nieuwe materialen te verwerken tot batterijen.

Naar een duurzame energievoorziening in steden

De opening van het tweede gebouw is niet de enige festiviteit bij EnergyVille vandaag. Ook het EFRO/SALK slotevent vindt plaats, waar de innovatieve technologieën en behaalde resultaten uit het meerjarige project ‘Naar een duurzame energievoorziening in steden’ worden voorgesteld. De drie pijlers SolSThore, GeoWatt en SmarThor vormen de hoekstenen voor een toekomstbestendig energiesysteem. “Binnen het project werd bovendien niet alleen gefocust op individuele technologieën, we zoeken ook naar een systeemaanpak waarbij zowel elektrische als thermische energiebronnen geïntegreerd worden” aldus Ronnie Belmans “Door al deze bronnen te koppelen, krijgen we immers een grote flexibiliteit en wordt het mogelijk de wisselende energieproductie van hernieuwbare energiebronnen nog beter op te vangen.”

EFFICIËNTERE TECHNOLOGIEËN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST…

Het is een vaak gehoorde opmerking, zonnepanelen wekken enkel energie op als de zon schijnt en zijn dus niet altijd bruikbaar als basisproductie. Binnen SolSThore werden daarom nieuwe, efficiëntere zonnecellen en next generation vastestofbatterijtechnologieën onderzocht. Binnen dit project werd ook het eerste lokaal DC-net gelanceerd om opgewekte energie nog optimaler te benutten en verliezen door omvormers (denk aan batterijladers van gsm of laptop, of de omvormer van zonnepanelen) te beperken, een uniek gegeven in België. Bovendien werd er gewerkt aan verbeterde voorspelling van energieopbrengst van PV-systemen, cruciaal voor het beheer van het elektriciteitsnet.

Naast efficiëntere zonnecellen en opslagsystemen blijft ook duurzame verwarming en koeling een sleutelkwestie in de energietransitie. Binnen GeoWatt werd het potentieel van 4e-generatie warmtenetten onderzocht. Technologische oplossingen om duurzame, lage temperatuur warmtebronnen (bv restwarmte, zon- en geothermie) te integreren in stadverwarming zijn bijvoorbeeld netwerksturing of automatische foutdetectie. Daarnaast zette EnergyVille in op het potentieel voor geothermie, waarbij warmte ontgonnen wordt uit de ondergrond. Er werd een conceptstudie uitgewerkt voor Genk waarbij onderzocht werd of de ondergelopen mijnen van Winterslag en Waterschei gebruikt kunnen worden om plaatselijk wijken mee te verwarmen.

… IN EEN GEÏNTEGREERDE AANPAK

Naast deze innovatieve technologieën werd in het project ook onderzocht hoe deze energiebronnen geïntegreerd kunnen worden in een multi-energiesysteem waar het aanleveren van energie een dienst wordt eerder dan een product. Vandaag kiest de consument bijvoorbeeld voor een gasketel, pelletketel of warmtepomp voor verwarming en vervolgens betaalt hij de komende jaren voor gas, pellets of elektriciteit. In een multi-energiesysteem wordt een onderscheid gemaakt tussen de gevraagde dienst en de gebruikte energiebron. De consument wordt bijvoorbeeld aangesloten op een warmtenet en krijgt warmte aangeleverd die kan komen van een gasketel, zonneboiler of warmtepomp, afhankelijk van wat op dat moment het meest interessant is. Hij betaalt dan voor de gebruikte warmte en moet niets aan comfort inleveren. Om dit systeem te realiseren moeten weersvoorspellingen, slimme thermostaten, energiemeters, prijzen van de verschillende energiedragers en nog veel meer samengebracht worden in één platform. Het techno-economisch kader dat nodig is om een dergelijk multi-energiesysteem te realiseren werd onderzocht binnen SmarThor. EnergyVille zette een eigen ICT-platform op dat het energieverbruik van de gebouwen op Thor Park monitort, optimaliseert en beheert. Simulaties tonen aan dat een multi-energie marktmodel in staat is om de maatschappelijke kost te verlagen, voornamelijk door een betere afstemming op de productie van hernieuwbare energiebronnen.

Met de opening van een nieuw gebouw vol geavanceerde laboratoria en de behaalde onderzoeksresultaten zet EnergyVille koers richting de energie van de toekomst, duurzaam en steeds rekening houdend met het betaalbaar comfort van de eindgebruiker. Vlaams minister van Energie Bart Tommelein: “De energieomslag die wij nastreven heeft technologische ondersteuning en innovatie nodig. Onderzoekssamenwerkingen als EnergyVille die de nieuwe technologie voor zonnepanelen en batterijopslag ontwikkelen én kunnen toetsen aan een real-life omgeving, zijn levensnoodzakelijk. Ik geloof rotsvast dat onderzoekers hier mee aan de energietoekomst bouwen, voor Vlaanderen, maar ook voor Europa en de wereld.”

Het project ‘Naar een duurzame energievoorziening in steden’ ontvangt steun van de Europese Unie, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling EFRO, Agentschap Innoveren & Ondernemen en Provincie Limburg.